تئوری سیستم اطلاعات جغرافیایی(GIS)
تعریف سیستم:
سیستم مجموعه ای اجزای محدود است که برای رسیدن به هدف خاصی همکاری می کنند.سیستم شامل عناصر اصلی و روابط بین آن ها ومجموعه ای از روابط میان سیستم و محیط آن است.سیستم اطلاعات جغرافیایی یا سامانه اطلاعات مکانی یا GIS سیستم اطلاعات جغرافیایی است که به تولید،پردازش ،تحلیل و مدیریت اطلاعات جغرافیایی (اطلاعات مکانی) می پردازد. به عبارت دیگر GIS سیستم کامپیوتری برای مدیریت ،تجزیه و تحلیل اطلاعات مکانی است که قابلیت جمع آوری ، ذخیره ، تجزیه و تحلیل و نمایش اطلاعات جغرافیایی (مکانی) را دارد.هدف نهایی یک سیستم اطلاعات جغرافیایی ، پشتیبانی از تصمیم گیری های پایه گذاری شده براساس داده های مکانی است و عملکرد اصلی آن به دست آوردن اطلاعاتی است که از ترکیب لایه های متفاوت داده با روش های مختلف و دیدگاه های گوناگون به دست می آید. در این سیستم ها اطلاعات مکانی به هر نوع فضایی اشاره می کند . اگر داده های مکانی مربوط به سطح زمین و یا نزدیک به آن باشد داده جغرافیایی نامیده می شود که سیستم های اطلاعات جغرافیایی (GIS) با داده هایی که به نحوی با موقعیت جغرافیایی مرتبط است کار می کند. به عبارت دیگر GIS به جمع اوری ، تولید و نگهداری ، بازیابی ، تجزیه و تحلیل داده هایی می پردازد که در دنیای واقعی فضایی را اشغال کرده اند. بنابراین همه رشته هایی که بخشی از داده های خود را از زمین به دست می آورند از کاربران GIS محسوب می شوند. جغرافیا به دلیل یکپارچگی و جامع نگری در داده های جغرافیایی و استفاده از نگرش سیستمی، علاوه بر استفاده از GIS در تحلیل های جغرافیایی به غنای این سیستم نیز می افزاید.
ارکان و مولفه های اصلی GIS
یک سیستم GIS شامل یک بسته کامپیوتری (در برگیرنده سخت افزار و نرم افزار) از برنامه های کامپیوتری با یک واسطه کاربراست . این سیستم دستیابی به عملیات و اهداف ویژه ای را برای رسیدن به هدف خاصی با استفاده از ابزار و روش های علمی مورد نیاز بر روی داده ها و اطلاعات تهیه شده فراهم می سازد.مولفه های چنین سیستمی به ترتیب عبارتند از:
۱٫کاربران
۲٫سخت افزارها
۳٫نرم افزارها
۴٫داده ها
۵٫روش ها
- کاربران:مهارت در انتخاب و استفاده از ابزارها در یک سیستم اطلاعات جغرافیایی و شناخت کافی از اطلاعاتی که استفاده می شوند یکی از موارد اساسی برای موفقیت در استفاده از تکنولوژی GIS است که این از وظایف یک کاربر می باشد.
۲٫سخت افزارها: امروزه شبکه های GIS شامل تعدادی کامپیوترهای شخصی ، چاپگرها و پلاترها ، سی دی درایوها و رقومی کننده ها است که معرف مولفه سخت افزار یک سیستم اطلاعات جغرافیایی می باشند.
۳٫نرم افزارها: به منظور استفاده بهتر از یک سیستم اطلاعات جغرافیایی، استفاده از نرم افزارهای به روز و توانمند توصیه می شود. پنج جزء تشکیل دهنده نرم افزار سامانه اطلاعات جغرافیایی عبارتند از:
الف:ورود داده ها
ب:مدیریت پایگاه داده ها
ج:خروجی و گزارش
د:تبدیل و آنالیز
ه:ارتباط با کاربر
۴٫داده: قلب هر GIS پایگاه های اطلاعاتی آن است. این پایگاه ها به پرسش هایی از قبیل چه شکلی است، کجاست و چگونه به دیگر اشکال مرتبط می شود پاسخ داده می شود.
داده ها مهمترین و باارزش ترین جزء سامانه اطلاعات جغرافیایی محسوب می شوند و شامل اطلاعات مکانی ، توصیفی و زمانی مربوط به موضوع و منطقه یا مناطق بررسی شده هستند.
مهمترین منابع داده استفاده شده در GIS:
الف: تصاویر ماهواره ای
ب:عکس های هوایی سیاه و سفید و رنگی
ج:انواع نقشه های موضوعی موجود یا تهیه شده از تفسیر عکس های هوایی و تصاویر ماهواره ای
د:مطالعات میدانی(نقشه برداری میدانی ، استفاده از GPS و …)
ه:اطلاعات توصیفی مختلف (کتابخانه ای) شامل اطلاعات جمعیتی ، اقتصادی،اجتماعی و…
۵٫روش ها: شیوه های صحیح به کارگیری اطلاعات در جهت رسیدن به اهداف به ویژه در یک سیستم اطلاعات جغرافیایی از مهم ترین مولفه های آن است.
بدون دیدگاه