ورودی و ویرایش داده‌های مکانی
این فصل ابزارهای اصلی ثبت و ورود داده‌های مکانی را معرفی می‌کند، اصول و روشهای انتقال داده‌های مکانی را شرح می‌دهد، روش‌ها و تکنیک‌های ویرایش و تبدیل داده‌های مکانی را ارائه می‌دهد و مسائل مربوط به کیفیت داده‌های مکانی و مفهوم فراداده را مورد بحث قرار می‌دهد.
اهداف یادگیری
پس از مطالعه این فصل باید بتوانید :
- درک روشهای مختلف جمع آوری داده‌های مکانی را درک نمائید.
- اصول و روشهای انتقال داده‌های مکانی را شرح دهید.
- فرمت‌های مختلف داده‌های مکانی و اعمال مکانیسم‌های مناسب برای انتقال داده‌های مکانی را تشخیص دهید.
- مهارت‌های اساسی برای ویرایش داده‌های مکانی را درک نمائید.
- مفاهیم کیفیت داده‌های مکانی را درک نمائید.
- خطاهای احتمالی در داده‌های مکانی را توصیف کنید.
تصویر داده‌های مکانی
پروژه هایGIS برای کاربردهای زیست محیطی نسبت به مکانهایی که برای بررسی آنها طراحی شده متفاوت است. به عنوان مثال ممکن است بخواهیم آلودگی را در جریانی ردیابی کنیم، ذخیره گاه حیات وحش را برنامه ریزی کنیم یا تعارضات مربوط به استفاده از زمین را شناسایی کنیم. در هر صورت باید اطلاعات مربوط به موقعیت جغرافیایی را مطالعه کرده تا درک بهتری از محیط آن منطقه داشته باشیم. کلید موفقیت چنین پروژه‌هایی به داشتن اطلاعات مکانی لازم بستگی دارد. داده‌های مورد نیاز برای پروژه مانند پوشش گیاهی، خاک و مکان گونه‌ها اغلب وجود ندارند یا فقط روی کاغذ موجود است و نیاز به ایجاد نسخه رقومی است. ممکن است داده‌های رقومی داشته باشیم اما آنها از نظر مکانی فعال نیستند یا در مدل داده مورد نیاز ما ساختار بندی نشده اند. داده‌های مکانی برای کاربرد درGIS ممکن است از منابع مختلف تهیه شده و از طریق ضبط یا انتقال داده‌ها جمع آوری شوند. ثبت داده‌های مکانی فرایند تولید داده‌های رقومی مکانی جدید است، شامل اندازه گیری مستقیم یا تبدیل آنالوگ به رقومی است، انتقال داده‌های مکانی فرایند تبدیل یا ترجمه داده‌های رقومی مکانی موجود و وارد کردن آنها بهGIS است. این بخش بر ثبت داده‌های مکانی تمرکز دارد و بخش ۳-۲ انتقال داده‌های مکانی را مورد بحث قرار می‌دهد.
ضبط داده‌های برداری
بسته به منبع داده پنج روش اصلی برای ثبت داده‌های برداری وجود دارد :
- ورودی صفحه کلید
- رقومی شدن
- نقشه برداری میدانی
- فتوگرامتری
- LiDAR
ورودی صفحه کلید
ورودی صفحه کلید عمدتا برای وارد کردن مختصات تعدادی از ویژگی‌های نقطه به GIS استفاده می‌شود. این شامل خواندن یا به دست آوردن مختصات ویژگی‌های نقطه از نقشه‌ها یا سایر اسناد منبع، تایپ مختصات در یک فایل در قالب جداول و خواندن فایل در GIS است. در برخی از سیستم‌های GIS ، ویژگی‌های نقطه ای نیز رویدادهای XY نامیده می‌شوند. این روش در جایی استفاده می‌شود که تعداد ویژگی‌های نقطه کم باشد. کادر ۳-۱ نشان می‌دهد که چگونه مجموعه ای از ویژگی‌های نقطه از جدول مختصات در ArcGIS اضافه می‌شوند.
| کادر ۳-۱- افزودن رویدادهای XY به ArcGIS |
| کاربردی |
| ArcGIS اجازه می‌دهد تا مختصات (x, y) ویژگی‌های نقطه ای ذخیره شده در جداول وارد شده و به کلاس ویژگی شیپ فایل یا پایگاه داده جغرافیایی تبدیل شود. چندین فرمت جدول وجود دارد که ArcGIS می‌تواند مستقیماً بخواند، از جمله فایل‌های مایکروسافت اکسل , xlsx) (xls، فایل‌های dBase (dbf) و فایل‌های متنی ساده (csv و txt). جداول باید حداقل دارای یک فیلد X و یک فیلد Y باشند که به ترتیب مختصات x و y را ذخیره می‌کنند. هنگام استفاده از Excel یا dBase، فیلد X و Y باید به صورت NUMBER با چند رقم اعشار فرمت شود. شکل ۳-۱ جدول اکسل از مشاهدات حیات وحش در یک منطقه با سه فیلد را نشان می‌دهد که در آن هر ردیف نشان دهنده یک سایت رویت است و POINT_X و POINT_Y فیلدهای X و Y هستند که مختصات UTM را بر حسب متر نشان می‌دهند. این مختصات از طریق صفحه کلید وارد شده و به عنوان sightings.xlsx ذخیره شده است. می‌توان آن را در C:\Databases\GIS4EnvSci\others پیدا کرد. در اینجا روش وارد کردن جدول به ArcGIS و تبدیل آن به یک کلاس ویژگی shapefile یا geodatabase آمده است : |
شکل ۳-۱ جدول Excel مختصات نمایش حیات وحش
| ۱٫ ArcMap را با یک نقشه خالی جدید شروع کنید. |
| ۲٫ در نوار منوی اصلی، روی File > Add Data > Add XY Data کلیک کنید. |
| ۳٫ در کادر محاوره ای Add XY Data : |
| الف) روی دکمه Browse کلیک کنید تا به فهرستی که جدول در آن قرار دارد بروید، روی صفحه گسترده اکسل، ‘sightings.xlsx’ دوبار کلیک کنید و برگه ‘Sightings$’ حاوی مختصات XY را انتخاب کنید. |
| ب) روی فلش کشویی X Field کلیک کنید و روی «POINT_X» شامل مقادیر x کلیک کنید. |
| ج) روی فلش کشویی Y Field کلیک کنید و روی «POINT_Y» شامل مقادیر y کلیک کنید. |
| د) روی دکمه Edit کلیک کنید تا کادر محاوره ای Spatial Reference Properties باز شود (شکل ۲-۷ را ببینید). |
| ه) در کادر محاوره‌ای Spatial Reference Properties، سیستم مختصات را WGS_1984_UTM_Zone_46N تعریف کنید. روی OK کلیک کنید. مختصات x، y به طور خودکار برای مطابقت با سیستم مختصات قاب داده تبدیل می‌شوند. |
| و) روی OK کلیک کنید. نام لایه Sightings$Events در فهرست محتویات ظاهر می‌شود و نقاط به عنوان موضوع رویداد در نمای داده ترسیم می‌شوند. |
| ۴٫ روی نام فایل کلیک راست کرده، Data > Export Dataرا انتخاب کنید. نقاط را می‌توان به کلاس ویژگی پایگاه جغرافیایی یا به فایل شیپ صادر کرد. |
بدون دیدگاه