۴٫۲٫۳حوزة روش‌شناختی: دیدگاه اجتماعی- رفتاری

ما با مک گراث (۱۹۹۵) موافق هستیم که «روش‌شناسی» برای مطالعات مربوط به تعامل انسان و کامپیوتر و به‌ویژه آن‌هایی که به بررسی  می‌پردازند، اهمیت دارد.

تعامل انسان- رایانه- انسان در تحقیقات خود. روش‌شناسی به‌طور قابل توجهی برای مطالعات پژوهشی رفتاری اجتماعی در مورد PGIS اهمیت دارد؛ زیرا انتخاب روشی که در اینجا «استراتژی تحقیق» نامیده می‌شود، می‌تواند به کیفیت‌های متفاوتی برای یافته‌های تجربی منجر شود. اینکه این انتخاب‌ها چگونه و چرا اهمیت دارند و تأثیری که بر کیفیت یافته‌ها می‌گذارند، تمرکز این فصل است. یک خواننده متوجه خواهد شد که علاقة ما به این موضوع در مورد انتخاب استراتژی تحقیق، خود یک «استراتژی تصمیم‌گیری» است‌؛ مشابه آنچه در فصل ۲ مورد بحث قرار گرفت. مک گراث (۱۹۸۲) ادعاهای مشابهی در مورد اهمیت انتخاب‌ها مطرح کرد، اما هشدار داد که چنین چیزی را نمی‌توان به‌عنوان سیستم قواعد «گام قفل» تنظیم کرد. با این وجود، معتقدیم که گزینه‌ها و مبادلات را می‌توان روشن کرد تا محققان بتوانند انتخاب‌های آگاهانه‌ای داشته باشند.

با وجود تعداد زیاد روش‌های تحقیق در کتاب‌های درسی، به نظر می‌رسد که چارچوب جامع و روشنی برای درک چگونگی مقایسه و تضاد انواع مختلف راهبردهای تحقیق با یکدیگر وجود ندارد. رانکل و مک گراث (۱۹۷۲) از اولین کسانی بودند که چارچوبی را برای مقایسة راهبردهای تحقیقاتی در آنچه «محور استراتژی تحقیق» متشکل از هشت راهبرد نامیدند، ارائه کردند. با این حال، ردیابی اصل و نسب از مک گراث (۱۹۹۵) نشان می‌دهد که تفسیرها و شکاف‌هایی در چارچوب وجود دارد. برینبرگ و مک گراث (۱۹۸۵)، به‌طور عجیبی نگرانی‌های مربوط به اعتبار را در طول فرایند تحقیق بررسی می‌کنند، اما آن اعتبار را به استراتژی تحقیق که توسط مک گراث (۱۹۸۲) ارائه شده (شرحی از مطالب رانکل و مک گراث (۱۹۷۲))، مرتبط نمی‌کنند. از دیدگاه مستقل اما مرتبط، یین (۱۹۹۳ـ ۱۹۹۴) درمان جامعی از روش مطالعة موردی ارائه می‌دهد، اما مردم‌نگاری، بررسی‌های نمونه و تحلیل تاریخی را با مطالعات موردی تنها به روشی مختصر مقایسه می‌کند. دیگران، مانند ویلیامز، رایس و راجرز (۱۹۸۸) برای رسانه‌های به‌ اصطلاح جدید، فناوری ارتباطات و(زیگروس،۱۹۹۳) برای تحقیقات سیستم‌های پشتیبانی گروهی، فهرست‌های طولانی از رویکردهای تحقیقاتی ارائه می‌دهند، اما در مقایسه با یکدیگر برای ارائة عمیق‌تر کوتاهی می‌کنند. بینش در مورد اینکه چرا یک استراتژی ممکن است مفیدتر از استراتژی دیگر برای موقعیت خاص باشد.  برخی دیگر، مانند اسکاربرو و تاننبام (۱۹۹۸)، به راهبردهای تحقیقاتی برای تحقیقات علوم اجتماعی از نظر مبنای تحلیلی در این راهبردها، به‌جای همة جنبه‌های روش تحقیق، اشاره می‌کنند. ما در این فصل، بسیاری از آن کار را ترکیب می‌کنیم: بررسی مجدد ماهیت مؤلفه‌های مختلف استراتژی تحقیق و روشن ساختن چارچوب‌هایی برای آن مؤلفه‌ها برای نشان دادن اینکه روش‌شناسی و به‌ویژه تدوین استراتژی تحقیق، موضوع انتخاب است. همان‌طور که مک گراث (۱۹۸۲) هشدار داد، ما نمی‌توانیم به‌طور کلی مجموعة خاصی از قوانین را برای اینکه چه چیزی مناسب‌ترین است، تعیین کنیم؛ زیرا موارد احتمالی بسیار زیادی وجود دارد. با این حال، می‌توان گفت که انتخاب‌ها اکنون برای انواع استراتژی‌های تحقیقاتی واضح‌تر است.

روش‌شناسی در فرهنگ لغت انگلیسی آکسفورد (OED) به‌عنوان تئوری و علم روش‌ها تعریف شده است که ما را در نحوة کار با داده‌های تجربی در حین رسیدگی به سؤالات تحقیق دربارة استفاده از PGIS آگاه می‌کند.

روش‌شناسی باید به ما در انتخاب‌های دشوار دربارة استراتژی تحقیق کمک کند؛ بنابراین می‌توانیم به بهترین شکل به سؤالات پژوهشی خود بپردازیم و به یافته‌های پژوهشی با کیفیت بالا برسیم. اصطلاح «روش» بر اساس OED به این معنی است: «شکل خاصی از رویة اتخاذشده در هر شاخه از فعالیت ذهنی، خواه به‌منظور آموزش و بیان یا برای تحقیق». ما اینجا را پذیرفته‌ایم. روشی که توسط «کیفی» یا «کمّی» تعیین شده است، در این بحث به ما کمک نمی‌کند. استفاده از چنین صفت‌هایی فراتر از یک طبقه‌بندی نسبتاً کلی که به‌زودی بسیار پیچیده‌تر می‌شود، مفید نیست؛ بنابراین از این اصطلاحات در اینجا به نفع عبارات توصیفی‌تر برای روش‌ها اجتناب می‌شود. آنچه ما به دنبال آن هستیم، تلاشی برای درک بهتر کیفیت طرح‌های تحقیقاتی (به‌عنوان هستة استراتژی‌های تحقیق) از منظری وسیع است؛ از این‌رو استراتژی‌های تحقیق، ابزاری برای دستیابی به کیفیت بالقوه در یافته‌های تحقیق فراهم می‌کنند. به این ترتیب، ما به دنبال مقایسة نسبی میان مراحل طرح‌های تحقیقاتی به‌عنوان انتخاب آگاهانه با مفاهیم هستیم. قابل اعتماد بودن، اعتبار ، تأییدپذیری و قابل اعتماد بودن، پایایی و اعتبار شش معیار برای بیان کیفیت طرح‌های تحقیقاتی هستند (برینبرگ و مک گرات ۱۹۸۵، آینسنهارت و بورکو ۱۹۹۳، کیدر و جود، ۱۹۸۶، یین ۱۹۹۴).

با توجه به روش‌های مختلفی که در مورد روایی و پایایی در ادبیات بیان شده است، به نظر می‌رسد روایی و پایایی دو معیار هستند که چهار معیار دیگر را به‌خوبی پوشش می‌دهند.

ما بر اساس دایرة راهبردهای تحقیقاتی مک گراث، اساس روش‌های تحقیق قابل اجرا برای انسان- رایانه- انسان را مجدداً بررسی کردیم؛ پژوهش متقابل و ابداع چشم‌انداز جایگزین و گسترده‌تر، اما در عین حال دقیق‌تر از دایرة استراتژی. این منجر به تلاش اساسی‌تر برای «مرتب‌سازی انتخاب‌ها» در استراتژی‌های تحقیقاتی می‌شود. با این حال، باید احتیاط کنیم که استراتژی‌های تحقیق نیز مانند استراتژی‌های تصمیم‌گیری، رویکردهای توصیه‌شده‌ای هستند؛ به‌عنوان مثال در یک دستورکار. اینکه چه تحقیقی (استراتژی) واقعاً در فرایند «انجام تحقیق» رخ می‌دهد، ممکن است شبیه یا کاملاً متفاوت با آنچه برنامه‌ریزی شده است، باشد؛ بسته به فرصت‌ها و شرایطی که وقتی محقق واقعاً به سمت جلو حرکت می‌کند، با آن‌ها مواجه می‌شود. با این وجود، می‌توان راهبردهای تحقیق را به شیوه‌ای هنجاری تبیین کرد که برخی از آن‌ها را به‌کار بردیم و شباهت‌ها و تفاوت‌های رویکردها را نشان دادیم؛ زیرا به یاد داریم که «روش‌شناسی مهم است».

با شروع مفهوم استراتژی تحقیق، ما مراحل تحقیق برینبرگ و مک گراث ۱۹۸۵ را همراه با مراحل تحقیق یین ۱۹۹۴، همان‌طور که در جدول ۴٫۳ ارائه شده است، ترکیب می‌کنیم. این سنتز در سه مرحله با شش فاز در هر مرحله انجام می‌شود. استفادة ما از استراتژی تحقیق مفهومی متشکل از فازها، بیشتر شبیه استراتژی یین (۱۹۹۴) است، اما جزئیات مراحل، همان‌طور که در بخش‌های بعدی ارائه می‌کنیم، در کار رانکل و مک گراث (۱۹۷۲) و برینبرگ و مک گراث (۱۹۸۵) است. شش مرحلة هنجاری را در یک مرحله از تحقیق مشاهده می‌کنیم: سؤالات تحقیق، روش‌های درمانی، محیط مطالعه، جمع‌آوری داده‌ها (دو مرحلة اول).

جدول ۴٫۳ مراحل تحقیق و مراحل استراتژی تحقیق

با هم استراتژی جمع‌آوری داده‌ها)، تجزیه و تحلیل داده‌ها و گزارش‌دهی نامیده می‌شود یافته‌ها ترکیب ما فرصت‌هایی را برای انتخاب‌های صریح روشن می‌کند، خواه محققان آن‌ها را انتخاب کنند یا نه.

اگرچه می‌توان امیدوار بود که طی مراحل تحقیق و مراحل استراتژی تحقیقاتی به صورت خطی که به‌ندرت به دلیل مجهولات و/ یا موارد احتمالی رخ می‌دهد . یکی از بزرگ‌ترین چالش‌ها در تحقیق، درک مبادلات در طراحی تحقیق است (جدول ۴٫۳ را ببینید). هستة طراحی تحقیق با ایجاد حالت‌های درمانی (فاز ۲) به وجود می‌آید؛ با این حال، ایجاد چنین حالت‌هایی پیامدهای مهمی برای استراتژی جمع‌آوری داده‌ها (فاز ۳ و ۴) و استراتژی تجزیه و تحلیل داده‌ها (فاز ۵) دارد و بالعکس؛ بنابراین، ما هر چهار مرحله را به‌عنوان بخشی از طراحی تحقیق در نظر می‌گیریم. ما هریک از این مراحل را به‌اختصار شرح می‌دهیم تا نمای کلی از گزینه‌های استراتژی تحقیق ارائه شود.